De vier bovenstaande woorden zullen niemand onbekend in de oren klinken. Het zijn de woorden die ouderen gebruiken om aan te geven hoe erg de jeugd aan het verloederen is. Zij schijnen vergeten te zijn dat deze woorden een aantal decennia geleden nog over hen zelf werden geuit. Wat niet veel mensen weten is dat deze zelfde vier woorden al in de vijfde eeuw voor Christus werden uitgesproken door niemand minder dan Socrates. Zijn we met zijn allen echt al 2500 jaar ten onder aan het gaan? In mijn ogen heeft de eeuwige strijd tussen jong en oud hier niets mee te maken, en is deze strijd zelfs functioneel te noemen.
De vijandige houding van ouderen tegenover jongeren heeft veel te maken met de grote mate van onzekerheid waar veel ouderen last van hebben. Dit komt door het feit dat hun rol in de samenleving enorm is veranderd sinds hun jeugd. Ik zeg veranderd, niet verkleind! Het is echter wel moeilijker voor ze om die rol precies te definiëren. In de tijd van hun jeugd waren deze mensen modern, de wereld was van hun. Naarmate een mens ouder wordt ziet hij echter steeds meer dingen om zich heen gebeuren die hij niet begrijpt, of waar hij geen band mee heeft. Deze dingen komen vervolgens al snel in een kwaad daglicht te staan. De oude, vertrouwde samenleving waarin deze mensen zijn opgegroeid lijkt plotseling nog mooier dan deze al was in hun jeugd. De nieuwe lichting jongeren, symbool en boegbeeld van de nieuwe samenleving, wordt het slachtoffer van deze negatieve houding van ouderen tegenover de “nieuwe wereld”. Wat de ouderen echter niet doorhebben is dat ze op deze manier hun eigen levens nieuwe invulling geven. In de strijd tegen de zogenaamde verloedering werpen zij zich op als beschermers van de klassieke cultuur, alles waar zij mee zijn opgegroeid en nu naar de achtergrond geduwd is.
Maar waar komt dan het idee vandaan dat jongeren zo agressief zijn tegenover ouderen? Dit valt, in tegenstelling tot het eerdergenoemde, niet te verklaren door te kijken naar psychische ontwikkelingen door de jaren heen. Waarom zijn ouderen zo bang voor jongeren terwijl er absoluut geen sprake is van buitensporig agressief gedrag? Een paar dagen geleden kwam ik achter het antwoord.
Op mijn weg van school naar huis kwam ik met de trein in Hilversum aan. Zoals gewoonlijk moest ik nog een klein half uur wachten op mijn bus. Ik besloot een rondje over de markt te lopen om de tijd te doden. Bij het eerste kraampje ging het al mis. “Heeft U deze in donkerblauw?”, vroeg een oude man aan de marktkoopman. “Ik zal even voor U kijken meneer”, antwoordde de man vriendelijk. “Als ik geen donkerblauw meer heb, is zwart dan ook goed?”. “Ja hoor, als U geen donkerblauw meer heeft is zwart ook goed, maar ik heb liever donkerblauw.” De temperatuur van mijn bloed begon te stijgen.
Gelukkig liet de bus niet lang op zich wachten. Ik zou snel thuis zijn, weg uit die regen, lekker met een kop thee voor de televisie. De deuren van de bus kwamen recht voor mijn neus tot stilstand. Naar mijn weten was er geen wedstrijd bezig, maar toch begon een klein oud vrouwtje zich in de 50 centimeter tussen mij en de deur te manoeuvreren. Vervolgens keek ze verontwaardigd om omdat ze blijkbaar toch niet genoeg ruimte om te ademen had daar. Koorts, 40 graden minstens.
Eenmaal in mijn stoel beland keerde de rust weer terug in mijn lichaam. Even lekker de ogen dicht, die thee komt nu wel heel dichtbij… “Vier zones, chauffeur, vier zones! U heeft er vijf afgestempeld!” De volgende overlevende van het Jura tijdperk had zich aangemeld om mijn rust te verstoren. Natuurlijk moest de dino ook nog eens bij het raam tegenover dat van mij gaan zitten. Alleen het gangpad scheidde mij van haar en haar man. “Ik zeg nog tegen die chauffeur dat het vier zones is! Weet je wat hij deed? Hij stempelde er vijf af!” Ik betwijfel of deze mededeling nieuw was voor haar ongelukkige wederhelft aangezien hij erbij stond toen het gebeurde. Ik haalde mijn vingers langs mijn oren om te kijken of er bloed uit kwam.
Met mijn gezicht op onweer keek ik even naar rechts. Oogcontact. Het gezicht dat mij aankeek keek minstens net zo kwaad als dat van mij. Als blikken konden doden… nog vier bekende woorden…
EUREKA! Ik had het! Zat ik nu ook maar lekker in een warm bad, was de eerste gedachte die daarop volgde. En dan was ik er lekker in blijven zitten ook. Zeiknat en naakt over straat rennen kan misschien op Sicilië, maar hier word je er meteen verkouden van!
Maargoed ik dwaal af, terug naar mijn conclusie. De blik die de oude vrouw van mij ontving liet haar duidelijk onmiddellijk geloven dat ik haar iets aan wilde doen. Als je als oudere genoeg van zulke blikken krijgt is het logisch dat je gaat denken dat de jeugd zich agressief tegen je opstelt. Dat het gedrag van diezelfde ouderen ten grondslag ligt aan dit geheel is echter iets wat pas een paar dagen terug tot mij doordrong.
Er kan dus worden geconcludeerd dat ouderen in eerste instantie bang zijn voor jongeren omdat zij hun plaats in het middelpunt van de belangstelling overnemen. Daarnaast zorgt hun meer dan irriterende gedrag ervoor dat de gezichten van jongeren op onweer komen te staan, het tweede verschijnsel dat angst opwekt bij de oudere bevolking. Dit is geen ontwikkeling van de laatste tijd, maar een tijdloos fenomeen waar elke generatie mee te maken heeft.
Comments
Chris
11 February 2004
Denk dat je hier de spijker wel op z'n kop slaat.
Bij mij staat respect voor ouderdom hoog in het vaandel, maar soms maken "die oudjes" het er echt zelf naar! En natuurlijk verkoop je ze geen klap als ze je irriteren, maar vriendelijk naar ze lachen zit er dan ook niet in!
En dan heb je het nog niet eens gehad over ouderen in het verkeer!
Goedie
11 February 2004
Het lijkt ook wel of er vanaf een bepaalde leeftijd ook een knop wordt omgezet die er voor zorgt dat er in de hersenen de standaard zin "vroeger was alles beter" wordt gezet.
Gelukkig heb ik zelf een redelijk hoge irritatiegrens en ben in het bezit van een horeca-glimlach, dus ik heb persoonlijk niet zoveel last van die oudjes.
alain copperfield
11 February 2004
Dynamiek versus stilstand. Motor van de evolutie.
Hier spreekt een oud gebakkie. Als het mag.
Een leuk en treffend artikel. Maar ik verschil van mening. Michael stelt zelf dat het verschijnsel weleens functioneel zou kunnen zijn. Vervolgens gaat hij illustreren. Op een treffende manier.
Ikzelf geloof in het functionele. De rest is dus ondergeschikt. De wereld moet veranderen en dat kan alleen maar als er krachten zijn en tegenkrachten. De oudere vormt per definitie de remmende kracht. De jongere mobiliseert de bewegende kracht en wint per saldo. Gelukkig maar
Maar zonder tegenkracht krijgen we de oncontroleerbare uitschieters. De ongeleide projectielen. Dankzij de remmende kracht van de mens (ander voorbeeld nu) heeft internet een zeer geleidelijke ingang gevonden. Je moet er niet aan denken als de mens de snelheid van de techniek zou hebben gehanteerd. Functioneel dus. Vandaar een verklaard respect voor zowel het oude remmende gebakkie (hij weet niet beter) als de jonggedrevene (hij kán niet anders). Al 2500 jaar? Ik denk wel langer.
Erg leuk thema/artikel trouwens. Respect!
Alain
Geiz
11 February 2004
Dan zie ik het echte verschil van mening opzich niet alain, ik zie jouw reactie meer als een logische uitbreiding op het verhaal van Michael, die het alleen over gedrag heeft. Natuurlijk zijn vele gebeurtenissen het gevolg van gedrag. Maar volgens mij slaat de uitspraak "de jeugd van tegenwoordig" meer op het onbegrip van ouderen voor trends etc. ingezet door de jongeren en niet zozeer de gedragingen van beide partijen.
Wat dat betreft moet ik me meer aansluiten bij u Alain dan bij Michael, in het opzicht dat de ouderen inderdaad fungeren als een remmende kracht en de jongeren als een stuwende kracht. Ik zie het voorbeeld van Michael en zijn conclusie dan ook meer als een van de vele manifestatiea van de uitspraak, dan dat het echt de kern vormt. Het feit dat ouderen bang zijn uit het middelpunt te verdwijnen speelt denk ik dan ook een kleinere rol. Dit gegeven speelt namelijk al zolang als de mensheid bestaat en ik denk dat de mens hier ook al vrede mee heeft. Wat ouderen volgens mij niet snappen is wat onze drijfveren, motivaties etc. zijn. Deze verschillen per generatie zo ontzettend veel dat dat de meeste verwarring zaait onder de oudgedienden. Volgens mij zit de kern van de spreuk daar in.
Goedie
11 February 2004
Alain heeft ook een goed punt. Zonder die zeurderige oudjes zouden we inderdaad niet zo'n tegenkracht geven. Dus eigenlijk zijn we geen slachtoffer maar moeten we juist blij zijn met die opmerking, die jeugd van tegenwoordig
Trouwens welkom op deze site Alain
Goedie
12 February 2004
http://cgi.omroep.nl/cgi-bin/streams?/vara/tv/guzman/20021205-babyboomers.rm
Misschien een leuk filmpje wat een beetje met dit onderwerp te maken heeft
alain copperfield
12 February 2004
Reactie op Geiz's antwoord (groeten terug overigens)
Is er dan niet gewoon sprake van een drie-lagen structuur? 1. Natuurfilosofisch. de functionaliteit van "die jeugd van tegenwoordig". Maar dat is een onderliggend mechanisme; dat ondergá je gewoon. Daar kun je verder niets mee.
2. de psychologische uitwerking hiervan, ongeacht het tijdperk waarin we leven. Michael's eindconclusie/redenering van onzekerheid/irritatie/reactie met "onweersgezicht" en de cirkel is rond. Oud tegen jong. De geremde stuwing. Van alle tijden, zoals hij schrijft.
3. De manifestaties. De tijdgebonden uitwerking van hetgeen hierboven genoemd onder 2. Duizend jaar geleden was er nog geen strippenkaart/autobus. De manifestatie dus van punt 2 op het tijdstip nú.
Ik kan nu overigens ook beter verklaren waarom mensen van 100 jaar eigenlijk dood willen. De wereld is niet meer van hen, ze ontberen leeftijdgenoten om de - andere - illusie overeind te houden, en hun eigen (gouden)tijdperk is allang "verdampt". Hun beurt is "geweest".
Alain
Michael
12 February 2004
Ik heb wel wat losgemaakt he
Ik ben blij dat ik eindelijk weer zin heb gekregen om te schrijven, more will follow
Final thought: laten we voorlopig nog maar lekker genieten van "onze" wereld, voor je het weet zitten we aan de andere kant van het verhaal…
Paul Bergenh.
12 February 2004
ondanks het succes van deze column en het plaatsen van mijn eigen column vind ik het niet iets voor een "dance" website. Sorry…
*moppersmurf*
www.columntrackers.com
Michael
12 February 2004
Aah soar loser, je kan er gewoon niet tegen dat mijne meer dan 1 reactie heeft gekregen
Verder ben ik niet geheel oneens met je hoor, maar na al die columns van Roderik vond ik het best een keer kunnen. Bovendien is de dance cultuur een van de voorbeelden die te noemen zijn in verband met de genoemde strijd tussen jong en oud, dus geheel ongepast vind ik het ook weer niet
Chris
12 February 2004
Als een column wat losmaakt en mensen vinden het leuk om te lezen en reageren er op dan is het toch een goede column voor een whatever-website?
En daarbij komt het punt van mike, er is zeker wel raakvlak tussen de 'dance-cultuur' en de strijd tussen jong en oud… Ik heb ook wel eens terug van een feest in de trein gezeten tussen de (meestal oudere) "vroege-vogel-dagjesmensen" en vraag me dan vaak af wat die mensen moeten denken over het zooitje ongeregeld in de coupé…
Tuurlijk blijven we een dance-site, maar zolang de reacties positief blijven hoeft echt niet alle content strikt over dance te gaan toch? En juist een column is dan en perfecte locatie voor deze betogen…
Paul Bergenh.
12 February 2004
Michael, het had net zo goed mijn column kunnen zijn… het zat mij gewoon even dwars en dit medium is daar laagdrempelig genoeg voor.
Dat je met deze column een snaar raakt ontken ik ook niet en ik heb ook gelachen om je herkenbare oude-wijven-nemen-voorrang verhaal. het is gewoon een goeie column, punt! Ik, echter, wilde alleen even mijn standpunt kenbaar maken.
en Alain, jij bent echt geen magzijnchef
Geiz
12 February 2004
ach ik vind columns de ideale plaats voor wat ander gelul dan normaal, mooie plek om je mening over wat dan ook kwijt te kunnen.
Ook zijn niet alle columns van Ro nou zo dance gericht, maar die vind ik ook allemaal heerlijk. ik ben voor!
Ro
19 February 2004
Ik heb het nog niet gelezen; mijn leven lijkt stil te staan tegenwoordig, maar ach het staat op endless repeat.
Zodra ik weer fatsoenlijk tijd heb schrijf ik ook weer mn columns, tot die tijd lijkt het eropax te zijn die mijn leven beheerst.
Leuk dat je ook een stuk post! (de kern van deze post eigenlijk)
Paul Bergenh.
24 February 2004
Michael, ik las net op NU.nl dat "gebrek aan normen en waarden" de belangrijkste ergernis is. Hierbij staat voordringen erg hoog WAT IK ALLEEN NIET BEGRIJP: De mensen die het meeste zeuren over normen en waarde zijn toch ook de voordringers…please correct if i'm wrong…
Michael
24 February 2004
Hehe I wish I could, snap er zelf ook tamelijk weinig van
Misschien leven veel ouderen toch in hun eigen wereldje waarin zij het vanzelfsprekende recht hebben om voor te dringen, en dat enige pogingen van "ons" om dat te dwarsbomen of te bekritiseren worden opgevat als een schending van dat recht. Of misschien is dat wel veel te vergezocht en hebben ze het gewoon niet eens door bij zichzelf…
Comments are closed